Wspomaganie kierownicy: najczęstsze problemy i ich rozwiązania
Aby zrozumieć, dlaczego potrzebne jest wspomaganie kierownicy, wystarczy wsiąść do samochodu bez wspomagania. Wszelkie manewry na miejscu, bez ruchu, tutaj przypominają ćwiczenia na biceps, a liczba obrotów kierownicy z jednej skrajnej pozycji do drugiej wydaje się nieskończona. Na szczęście większość współczesnych samochodów jest wyposażona we wspomaganie hydrauliczne, elektryczne lub inne rodzaje wspomagania. Niestety te systemy od czasu do czasu zawodzą.
Urządzenia do wspomagania kierownicy można podzielić na trzy główne grupy: wspomaganie hydrauliczne, wspomaganie elektryczne i wspomaganie elektrohydrauliczne.
Hydrauliczne wspomaganie kierownicy
Pierwszy rodzaj, jest wykorzystywany w użyciu seryjnym od lat 50. Wyróżnia się następującą zasadą działania: pompa połączona z silnikiem za pomocą paska napędowego, podobnie jak inne elementy, wytwarza ciśnienie w oddzielnym układzie hydraulicznym. Dopóki koła są proste jest ona "jałowa". Ale gdy tylko zaczyna się obracać koło, specjalne hydrauliczne popychacze zaczynają pomagać kierowcy.
Zalety hydraulicznego układu kierowniczego są następujące:
- Amortyzacja wstrząsów. Układ hydrauliczny tłumi drgania przenoszone na kierownicę podczas pokonywania nierówności.
- Informacja zwrotna. Kierowca prowadzący pojazd z hydraulicznym wspomaganiem kierownicy może łatwiej kontrolować kąt skrętu.
Wady wspomagania hydraulicznego:
- Hydrauliczne wspomaganie kierownicy odbiera moc z silnika (czyni to w sposób ciągły), co wpływa na zużycie paliwa.
- Złożoność konstrukcji, wysokie wymagania co do jakości komponentów.
- Konieczność kontroli i wymiany płynu roboczego.
Elektryczne wspomaganie kierownicy
Elektryczne wspomaganie kierownicy jest właściwie przeciwieństwem hydraulicznego wspomagania kierownicy. Nie posiada przewodów, zbiornika ani płynu - jedynie czujniki, jednostkę sterującą i silnik elektryczny. W zależności od konstrukcji układu, silnik może być wbudowany w kolumnę kierowniczą (małe samochody), w maglownicę (większe samochody - SUV-y, minibusy) lub skręcać przekładnię kierowniczą równolegle do mechanicznego napędu z kierownicy na koła.
Zalety elektrycznego wspomagania kierownicy są następujące:
- Oszczędność paliwa. Wspomaganie działa tylko podczas skręcania.
- Szeroki zakres ustawień ułatwiających kierowanie.
- Zdolność do samodzielnej pracy.
- Łatwa obsługa techniczna.
Wady wspomagania elektrycznego:
- Wysoki koszt naprawy.
- Utrata sterowności samochodu w przypadku samoistnego włączania się na skutek zwarcia.
- Przegrzewanie się elektrycznego silnika wspomagającego podczas długiej jazdy w trudnym terenie (głęboki śnieg, nierówności terenu).
Elektrohydrauliczne wspomaganie kierownicy
Ten mechanizm łączy w sobie cechy obu poprzedników. Również posiada układ hydrauliczny, ale nie jest zasilany ciśnieniem przez pompę mechaniczną napędzaną przez silnik, lecz przez pompę elektryczną.
Zalety elektrohydraulicznego wspomagania kierownicy są następujące:
- Główną zaletą systemu jest to, że działa on tylko wtedy, gdy jest potrzebny, a przez resztę czasu oszczędza paliwo.
- W elektrohydraulicznym wspomaganiu kierownicy istnieje wyraźne sprzężenie zwrotne, podobnie jak w przypadku wspomagania hydraulicznego, ale posiada również funkcję natychmiastowego wzmocnienia w sytuacjach awaryjnych, co jest wykorzystywane w systemach bezpieczeństwa samochodu.
- Dodatkowo elektryczne wspomaganie kierownicy wyposażone jest w zabezpieczenia, które odłączają pompę w przypadku obnienia ciśnienia w hydraulice, zapobiegając jej pracy na sucho, co prowadzi do awarii.
Wady wspomagania elektrohydraulicznego:
- Wady są podobne do wad klasycznego wspomagania hydraulicznego (pod względem części mechanicznej).
- Poza tym w przestarzałych jednostkach często dochodzi do przedostawania się wilgoci do elektroniki, ponieważ zespół znajduje się pod maską (w przeciwieństwie do przekładni sterowanych elektronicznie, które znajdują się głównie w kabinie).
Awarie systemu wspomagania oraz ich objawy
Istnieje szereg oznak, że wspomaganie wymaga co najmniej diagnozy lub nawet naprawy:
- Pompa głośno buczy, hałas nasila się przy obracaniu. Wyjątkiem jest hałas podczas rozgrzewania, zwłaszcza w niskich temperaturach. Więcej o problemach z pompą układu kierowniczego przeczytasz w tym artykule.
- Zwiększony wysiłek potrzebny do skręcenia kierownicy, tak samo jak i zbyt luźna kierownica przy skręcaniu.
- Wyraźna różnica w wysiłku przy skręcaniu w lewo i w prawo.
- Zwiększony luz w mechanizmie kierowniczym.
- Uderzenia w kierownicę, drgania podczas skręcania i poruszania samochodem.
- Nierówne, poszarpane obroty, zacinanie się mechanizmu.
- Wyciek z układu wspomagania kierownicy. Więcej informacji na temat przyczyn tego zjawiska możesz znaleźć w tym artykule.
- Oznaczenie na desce rozdzielczej.
Ten ostatni przypadek jest bardziej charakterystyczny dla wspomagania elektrycznego. O ile usterki w elektrycznych układach dotyczą tylko części elektrycznej i najczęściej wymagają wymiany wadliwej części (czujnika, sterownika, silnika), w układach hydraulicznych występuje szerszy zakres usterek. Należą do nich:
- usterki pomp (łożyska, wirnika, łopatki wirnika);
- niski poziom, zanieczyszczenie lub nieodpowiedni rodzaj płynu w układzie;
- awaria rozdzielacza;
- skorodowane rury i pęknięte węże;
- Brak szczelności elementów uszczelniających;
- Zużycie elementów przekładni kierowniczej.
W każdym razie wszystkie usterki układu kierowniczego wymagają obowiązkowej diagnostyki i naprawy. W końcu to one odpowiadają za kierowanie pojazdem na drodze, a więc - za Twoje bezpieczeństwo.
Naprawa wspomagania hydraulicznego, elektrycznego oraz elektrohydraulicznego
Elementy układu kierowniczego, a w szczególności przekładnia kierownicza, są drogimi elementami, a ich wymiana może być bardzo kosztowna. STS oferuje kilka wariantów rozwiązania tego problemu:
- Diagnostyka układu kierowniczego oraz naprawa uszkodzonych elementów. Zawsze mamy na stanie odpowiednie części i podzespoły, więc naprawa może być przeprowadzona szybko i sprawnie;
- Wymiana na nowe jednostki: przekładnie kierownicze, pompy kierownicze, reduktory kierownicze;
- Wymiana na regenerowane przekładnie kierownicze ze wspomaganiem hydraulicznym lub elektrycznym, pompy kierownicze, reduktory kierownicze, kolumny kierownicze ze wspomaganiem elektrycznym. Regenerowany zespół kosztuje mniej niż nowy, a pod względem jakości jest praktycznie taki sam. W końcu stosujemy tylko oryginalne przekładnie kierownicze znanych producentów.
Diagnostykę i regenerację przekładnie kierownicze wykonujemy na specjalistycznym sprzęcie własnej marki MSG Equipment.