Sprawdzanie zaworu EGR: czy działa?

Zawór EGR jest ważnym elementem układu redukcji szkodliwych emisji spalin samochodu. Jego podstawową funkcją jest częściowy powrót spalin do kolektora dolotowego, co obniża temperaturę spalania paliwa i zmniejsza emisję tlenków azotu. Ale co zrobić, jeśli podejrzewasz awarię? Dowiedz się, jak sprawdzić EGR i określić, czy działa prawidłowo.

Konstrukcja i rodzaje zaworów

System recyrkulacji spalin (Exhaust Gas Recirculation) służy do zawracania części spalin do silnika, a nie do atmosfery, zmniejszając emisję tlenku azotu. Łączy ona układ wydechowy z kolektorem dolotowym za pomocą specjalnego kanału za przepustnicą. Podczas pracy silnika na biegu jałowym i na niskich obrotach pozwala to na powrót części spalin do komory spalania.

Zawory EGR są najczęściej montowane w samochodach z silnikiem wysokoprężnym. Wyróżnia się trzy główne typy zaworów EGR:

1. Pneumatyczny – otwiera się dzięki zmianie rozciśnienia w kolektorze dolotowym. Ten typ był stosowany w starszych modelach samochodów.
2. Pneumatyczno-elektryczny – konstrukcją przypomina zawór pneumatyczny, ale jest sterowany elektronicznym blokiem sterującym silnikiem.
3. Elektryczny – wyposażony we własny serwomechanizm, w którym czas i stopień otwarcia kontroluje elektroniczny blok sterujący.

Jak działa zawór EGR

Zawór EGR składa się z następujących głównych elementów:

• Korpus zaworu – pełni rolę szkieletu, który utrzymuje wszystkie elementy.
• Zawór przepustowy – mechanizm, który otwiera lub zamyka kanał doprowadzający spaliny.
• Napęd zaworu – może być próżniowy lub elektromagnetyczny.
• Czujnik położenia zaworu – stosowany w zaworach elektronicznych do sprzężenia zwrotnego z blokiem sterującym silnika.
• Chłodnica EGR (w niektórych modelach) – obniża temperaturę gazów recyrkulowanych przed ich dostarczeniem do kolektora dolotowego.

Budowa zaworu EGR może się znacznie różnić w zależności od modelu i roku produkcji samochodu. Może to być zarówno duży zespół, podobny do przepustnicy, jak i kompaktowy element, podobny rozmiarem do regulatora biegu jałowego.

Objawy usterki EGR

Niestety, zawór recyrkulacji spalin działa skutecznie tylko w idealnych warunkach. Niska jakość paliwa, trudne warunki eksploatacji i inne niekorzystne czynniki powodują jego szybką awarię. Najczęściej objawia się to niepełnym otwarciem lub zamknięciem zaworu – zacinaniem się w jednej pozycji. Taka sytuacja może spowodować szereg problemów w pracy silnika, ponieważ spaliny dostają się do niego w sposób ciągły.

Przed sprawdzeniem, czy zawór EGR jest sprawny, należy zapoznać się z podstawowymi objawami usterki:

• Niestabilne obroty silnika na biegu jałowym
• Trudności z uruchomieniem silnika
• Utrata mocy i dynamiki
• Zwiększone zużycie paliwa
• Szarpanie podczas przyspieszania
• Dymiący wydech (czarny lub biały dym) z nieprzyjemnym zapachem
• Kontrolka Check Engine na desce rozdzielczej
• Detonacja lub przerwy w zapłonie

Najczęstsze awarie

Specyfika działania zaworu EGR polega na tym, że częściej znajduje się on w pozycji zamkniętej niż otwartej. Jednak to wystarczy, aby pojawiły się problemy. Głównymi przyczynami awarii zaworu EGR są zazwyczaj:

• Zatkanie i zanieczyszczenie zaworu nagarem
• Uszkodzenie lub zużycie membrany
• Awaria elektromagnetycznego zaworu
• Uszkodzenie czujnika położenia

Jakie zagrożenia niesie uszkodzony EGR

Jeśli usterka nie zostanie usunięta, może to prowadzić do poważniejszych problemów:

• Spadek wydajności silnika
• Zwiększona emisja szkodliwych substancji
• Zwiększone zużycie elementów silnika
• Możliwe przegrzanie silnika

Ponadto, nawet jeśli układ EGR działa prawidłowo, jego funkcjonowanie może mieć również negatywne skutki:

• Mieszanie gorących spalin z zimnym powietrzem. Zmniejsza to skuteczność intercoolera, co może prowadzić do utraty mocy silnika.
• Zwiększone tworzenie się nagaru. Cząsteczki sadzy ze spalin osadzają się w kolektorze dolotowym i na zaworach, co stopniowo zmniejsza ich przepustowość.
• Przyspieszone zanieczyszczenie oleju silnikowego. W wyniku recyrkulacji spalin cząsteczki sadzy dostają się do komory spalania, co prowadzi do szybszego starzenia się oleju silnikowego.
• Nierównomierne spalanie paliwa. Nadmiar spalin może zakłócić proces spalania, szczególnie przy niskich obrotach.

Zawór EGR – jak sprawdzić, czy działa

Co można sprawdzić samodzielnie

Posiadając choćby podstawową wiedzę na temat budowy samochodu, kierowca może spróbować samodzielnie zdiagnozować problem. Najpierw należy obejrzeć zawór EGR:

• Sprawdzić, czy nie ma nagaru lub zanieczyszczeń
• Ocenić szczelność połączeń
• Upewnić się, że nie ma pęknięć ani uszkodzeń mechanicznych

Diagnostyka

W celu bardziej szczegółowej kontroli można zastosować następujące metody:

• Sprawdzenie zaworu EGR za pomocą skanera OBD-II – wykrycie błędów związanych z EGR (najczęściej jest to kod P1405)
• Sprawdzenie zaworu próżniowego – sprawdzenie działania membrany za pomocą pompy próżniowej
• Sprawdzenie multimetrem – pomiar napięcia na zaworze elektronicznym
• Testowanie mechaniczne – demontaż zaworu i sprawdzenie jego działania ręcznie

Należy pamiętać, że nie zawsze to uszkodzenie samego zaworu prowadzi do awarii. Możliwe są sytuacje, w których problemy dotyczą powiązanych elementów: na przykład w przypadku pęknięcia węża próżniowego wskazania skanera będą takie same. Dlatego w celu uzyskania wysokiej jakości konsultacji i naprawy najlepiej zwrócić się do profesjonalistów – najlepiej do STS.Parts w Warszawie. Specjaliści tego warsztatu mają wieloletnie doświadczenie w naprawie zaawansowanych technologicznie podzespołów samochodów, dlatego wiedzą, jak sprawdzić zawór EGR i naprawić go.

Jak naprawić zawór EGR

Nie można jeździć z uszkodzonym zaworem, problem należy rozwiązać jak najszybciej. Istnieją dwa sposoby: naprawić lub usunąć/dezaktywować zawór.

Naprawa zaworu – zalety/wady

Jeśli zawór nie jest uszkodzony mechanicznie, można go wyczyścić i przywrócić do działania.

Zalety

• Przywrócenie działania bez konieczności wymiany
• Niższe koszty w porównaniu z zakupem nowego zaworu.

Wady

• Może nie przynieść rezultatu w przypadku znacznego zużycia.
• Tymczasowe rozwiązanie, jeśli problem się powtarza

Dezaktywacja zaworu EGR – zalety/wady

Niektórzy właściciele samochodów decydują się na całkowite wyłączenie zaworu programowo lub mechanicznie. W używanych samochodach z dużym przebiegiem ta metoda okazuje się najbardziej skuteczna.

Zalety

• Zmniejszenie ryzyka zatkania kolektora
• Mniejsze koszty naprawy w przyszłości

Wady

• Może prowadzić do zwiększenia emisji spalin
• W niektórych krajach może być nielegalne

Czy należy fizycznie wyciszyć zawór i kiedy

Fizyczne wyciszenie zaworu EGR (zamontowanie zaślepki) może być uzasadnione w następujących przypadkach

• Jeśli zawór ciągle się psuje
• Jeśli samochód jest używany bez katalizatora
• Jeśli wyłączenie programowe nie przyniosło rezultatu

Zapobieganie awariom zaworu EGR

Aby uniknąć problemów z zaworem EGR, zaleca się:

• Używanie wysokiej jakości paliwa
• Regularne czyszczenie układu dolotowego
• Okresowe przeprowadzanie diagnostyki EGR
• Wymiana zaworu zgodnie z zaleceniami producenta
• Unikać częstych przejazdów na krótkich dystansach, podczas których silnik nie nagrzewa się do temperatury roboczej

Przestrzegając tych wskazówek, można utrzymać zawór EGR w dobrym stanie i uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji jego awarii.