Usterki układu kierowniczego

Układ kierowniczy – to złożony i zrównoważony zbiór wzajemnie powiązanych mechanizmów i elementów. Jeśli coś w układzie kierowniczym pojazdu jest niesprawne lub nie działa prawidłowo, dla kierowcy jest  trudniej zapanować nad pojazdem i wzrasta ryzyko wypadku.

Martwi nas, że w Polsce usterki układu kierowniczego są powodem 7% wypadków drogowych rocznie. Korzeniem zła jest to, że kierowcy nie są świadomi znaków sygnalizujących usterki układu kierowniczego.

Aby poprawić tą sytuację i ostrzec przed niespodziewanymi problemami na drodze, w tym artykule opowiadamy o tym:

• jak rozpoznać, kiedy układ kierowniczy pojazdu jest niesprawny;
•  jak rozpoznać rodzaj usterki i zlokalizować niesprawne urządzenie lub jego część;
• co zrobić, gdy układ kierowniczy pojazdu nie działa sprawnie.

Klasyfikacja usterek według cech charakterystycznych

• Zasilanie kierownicy całkowicie zanika:
• Zużycie pary obrotowej pompy hydraulicznego wspomagania układu kierowniczego – w tym przypadku należy wymienić parę obrotową lub cały mechanizm;
• Niski poziom płynu w zbiorniku – należy sprawdzić szczelność układu hydraulicznego, wymienić zużyte elementy, napełnić zbiornik do optymalnego poziomu (pomiędzy MIN a MAX);
• Zużycie obwodowe obudowy rozdzielacza – w tym przypadku może pomóc roztaczanie i tulejowanie obudowy rozdzielacza
•   Zużycie cewki mechanizmu rozdzielacza – należy wymienić cewkę lub rozdzielacz.

2.  Moc wspomagania znika, gdy kierownica znajduje się w pozycji środkowej – nie rozumiem, co to znaczy

Ten objaw sygnalizuje o uderzeniu hydraulicznym. Uderzenie hydrauliczne to proces, który powstaje podczas jazdy po nierównym terenie i wyboistych drogach. Polega na tym, że tłok listwy zębatej uderza w obudowę cylindra i tworzy na wewnętrznej powierzchni obudowy obwodową wyrwę.

Rozwiązaniem jest wymiana obudowy przekładni lub całego urządzenia.

3. Koła z opóźnieniem odbijają ruchy kierownicą:

• Zużyte zęby środkowe drążka zębatki lub zużyty wałek ślimakowy rozdzielacza - należy wymienić zużyty drążek/ślimak lub zespół przekładni;
• Położenie przekładni ślimakowej zostało zaburzone, nieprawidłowa regulacja przekładni - należy wyregulować położenie elementów przekładni;
• Został zużyty krzyżak wału kierowniczego- warto wymienić krzyżak lub cały wał.

Zużyty wałek ślimakowy rozdzielacza Select an Image

4. Kierownica "gryzie" i zawiesza się, a kierowca słyszy skrzypienie przy skręcaniu kierownicy:

• Zdeformowany drążek zębatki (wygięty po wypadku) – należy wymienić drążek lub zębatkę;
• Zużyty zawór redukcyjny pompy układu kierowniczego, zatarte gniazdo zaworu - trzeba wymienić zawór lub kompletną pompę;
• Tłok docisku bocznego jest nadmiernie dokręcony i zbyt mocno dociska listwę do wałka ślimakowego rozdzielacza – należy wyregulować położenie elementów.

5. Moc wspomagania znika przy skręcie kół w jedną ze stron.

Ten objaw sygnalizuje zużycie obwodowe w obudowie rozdzielacza. Problem pojawia się w przekładniach w wyniku naturalnego zużycia obudowy rozdzielacza.

6. Kierownica nie wraca do pozycji 0 lub wraca do niej zbyt późno.

Problem pojawia się, gdy mechanizm przekładni jest nieprawidłowo wyregulowany, a dokładniej nadmiernie dokręcony i elementy mechanizmu przekładni zębatej są zbyt mocno ściśnięte ze sobą. Aby rozwiązać ten problem, należy rozluźnić tłok bocznego ładowania, a następnie wyregulować położenie drążka i "ślimaka" mechanizmu rozdzielacza.

7. Kierownica samoistnie obraca się i chodzi z boku na bok:

• Jeśli układ kierowniczy jest ze wspomaganiem hydraulicznym, to uszkodzony jest drążek skrętny w mechanizmie rozdzielacza – należy wymienić drążek skrętny lub rozdzielacz;
• Jeśli układ kierowniczy jest z wspomaganiem elektrycznym, to problem jest z czujnikami wspomagania – należy skalibrować lub wymienić czujniki wspomagania.

8. Kierownica jest ciężka przy szybkich skrętach:

•   Do układu dostało się powietrze -  należy sprawdzić stan elementów uszczelniających, wymienić nieprzydatne elementy;
• Pompa nie wytwarza wymaganego ciśnienia - jeśli problem dotyczy pary obrotowej, należy wymienić wirnik i stojan, a jeżeli problem dotyczy całej pompy, należy wymienić całe urządzenie;
• Pasek napędowy jest źle napięty – warto wyregulować napięcie paska i położenie rolek napędowych (krążków).

9. Kierowca słyszy nietypowy hałas, piszczenie, gwizdanie, brzęczenie:

• Do układu dostało się powietrze - należy sprawdzić stan elementów uszczelniających, wymienić nieprzydatne elementy;
• Para wirników lub łożysko pompy hydraulicznego wspomagania kierownicy jest zużyte - należy wymienić zużyte elementy lub cały zespół;
• Filtr zbiornika oleju hydraulicznego jest zapchany – zbiornik jest do wymiany;
• Węże są zdeformowane - należy wymienić nie nadające się do użytku elementy;
• Pompa nie wytwarza odpowiedniego ciśnienia - jeśli problem dotyczy pary obrotowej, należy wymienić wirnik i stojan, a jeśli usterka dotyczy całej pompy, należy wymienić całe urządzenie;
• Pasek napędowy jest luźny lub zużyty – warto wyregulować lub wymienić pasek;
• Spadł poziom płynu w zbiorniku oleju hydraulicznego – należy sprawdzić szczelność układu kierowniczego, wymienić zużyte elementy, dolać płyn do zbiornika do optymalnego poziomu (pomiędzy znakami MIN i MAX).

10. Poziom płynu w układzie kierowniczym stale spada:

• Zębatka kierownicy lub elementy uszczelniające pompy są zużyte – należy wymienić nie nadające się do użytku elementy;
• Jedna z linii hydraulicznych jest nieszczelna - wymienić elementy uszczelniające i elementy uszkodzonej linii.

11. Kierownica wibruje podczas jazdy po wybojach:

• Koła nie są wyważone - należy wyregulować koła;
• Pochylenie kół jest niezrównoważone - wyreguluj pochylenie kół

12. Kierownica jest luźna i/lub stuka.

• Zużyte elementy układu jezdnego – należy wymienić nie nadające się do użytku elementy;
• Zużyty krzyżak układu kierowniczego – należy wymienić zużyty element lub cały wałek;
• Nieodpowiednie ustawienie zębatki kierowniczej – warto wyregulować położenie listwy i wałka ślimakowego.

13.  Stuka zębatka kierownicy i jednocześnie wibruje kierownica.

• Niepoprawne ustawienie zębatki kierowniczej – należy wyregulować położenie listwy i wałka ślimakowego;
• Elementy układu jezdnego są zużyte – należy wymienić nie nadające się do użytku elementy;
• Zęby przekładni są zużyte – należy wymienić listwę zębatą i przekładnie ślimakową rozdzielacza;
• Drążki i końcówki kierownicze są luźne lub zużyte – należy wymienić zużyte i uszkodzone części.

UWAŻAJ! W pierwszej kolejności przy wykryciu usterki lub zauważeniu charakterystycznych oznak usterki układu kierowniczego, należy skontaktować się ze specjalistycznym warsztatem zajmującym się układami kierowniczymi.

Zalety warsztatu STS:

• Profesjonalni, wykwalifikowani i doświadczeni fachowcy o wąskim zakresie działania. Każdy mechanik specjalizuje się w określonym typie agregatu i wie wszystko o usterkach danej grupy jednostek;
• Specjalistyczny i precyzyjny sprzęt do diagnostyki i naprawy;
• Pełen zakres usług związanych z naprawą i diagnostyką układów kierowniczych;
• Zapewnienie jakości. Okres gwarancji na wszelkie usługi wynosi sześć miesięcy lub 20 000 kilometrów.

Zobaczmy, jakie usterki są często naprawiane przez specjalistyczny serwis STS.

Naprawa mechanizmu rozdzielacza

W przypadku usterki mechanizmu rozdzielacza, uszkodzony zespół jest w pierwszej kolejności sprawdzany za pomocą urządzeń diagnostycznych. Technik znajduje przyczynę usterki, demontuje urządzenie i wymienia elementy. Elementy rozdzielacza są wymieniane w miarę potrzeb.

Jeśli wałek rozdzielacza jest skorodowany, ale głębokość korozji jest znikoma, tokarz szlifuje element. Jeśli korozja wniknęła głęboko w wał lub element jest mocno zużyty, wałek ślimakowy wymienia się na nowy.

Jeśli obudowa rozdzielacza ma zużycie obwodowe, tokarz sięga do wewnętrznej ściany obudowy rozdzielacza za pomocą wytaczarki i wciska osłonę termiczną. Proces ten określany jest jako "tulejowanie korpusu szyny".

Regeneracja wałka przekładni kierowniczej

Korozja przekładni kierowniczej to częsty problem w polskich samochodach, spowodowany dużą wilgotnością powietrza. Wilgoć i brud dostają się na wałek stojaka przez szczeliny w osłonach gumowych. W efekcie pręt rdzewieje i urządzenie ulega awarii.

Przed naprawą mechanik demontuje i sprawdza stan wszystkich elementów przekładni, a następnie wymienia uszkodzone elementy. Jeśli uszkodzenie listwy jest niewielkie, tokarz szlifuje element na tokarce. Jeśli korozja jest głęboka, listwa jest wymieniona na nową. Jeśli korozja uszkodziła obudowę przekładni i inne elementy, bardziej opłacalna jest wymiana całego urządzenia.

Regeneracja przekładni kierowniczej

Regeneracja przekładni jest konieczna, gdy zęby kół zębatych uległy zużyciu i występuje znaczny luz między listwą a ślimakiem rozdzielacza. W tym przypadku mechanik:

• demontuje urządzenie przy użyciu specjalistycznych narzędzi;
• wymienia elementy;
• wymienia zużytą listwę oraz ślimak rozdzielacza;
• sprawdza stan mechanizmu rozdzielacza, w razie potrzeby wymienia zużyte elementy lub cały rozdzielacz;
• montuje i sprawdza naprawioną jednostkę na stanowisku diagnostycznym.

Ustawianie przekładni kierowniczej

Jeśli przekładnia zębatki kierowniczej jest luźna, ale listwa rozdzielacza i ślimak są sprawne, przyczyną jest najprawdopodobniej wadliwa regulacja zębatki. Mechanik sprawdza stan urządzenia i, gdy pozostałe elementy są nieuszkodzone, reguluje położenie listwy za pomocą bocznego tłoka docisku. Na koniec urządzenie jest sprawdzane pod kątem luzów i nieszczelności przy użyciu specjalistycznego sprzętu.

Naprawa pompy hydraulicznego wspomagania kierownicy

Usterki pompy wspomagania kierownicy wpływają na cały układ kierowniczy. Jeżeli pompa jest uszkodzona, należy wymontować całość z pojazdu, rozebrać go i sprawdzić stan wszystkich elementów pompy - pary obrotowej, zaworu redukcyjnego, łożyska oporowego, górnych i dolnych płyt wlotowych oleju pompy oraz elementów uszczelniających.

Zużyte części są wymieniane, następnie pompa jest ponownie składana i testowana na stanowisku hydraulicznym, które symuluje pracę samochodu. Jeśli uszkodzenia są poważne i urządzenie nie nadaje się do naprawy, mechanik zaproponuje wymianę pompy na nową.